محمد کاشانی
|
| |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | آخوند ملا محمد کاشانی |
| تاریخ تولد |
۱۲۱۳ (شمسی) ۱۲۴۹ (قمری) |
| تاریخ وفات | ۱۱ تیر ۱۲۹۴ش• ۲۰ شعبان ۱۳۳۳ق |
| محل دفن | تخت فولاد اصفهان |
| شهر وفات | اصفهان |
| اطلاعات علمی | |
| استادان |
آقامحمدرضا قمشه‌ای• ملاحسن نوری ملا عبدالجواد خراسانی |
| شاگردان |
سید ابوالحسن اصفهانی •سیدحسن مدرس حاج آقا رحیم ارباب اصفهانی و... |
آخوند ملا محمد کاشانی، معروف به آخوند کاشی (۱۲۴۹-۱۳۳۳ق) از مدرّسان و مروّجان فلسفۀ ملاصدرا در قرن سیزدهم قمری در اصفهان.
آخوند کاشی نزد عالمانی چون آقامحمدرضا قمشه‌ای، ملاحسن نوری و ملا عبدالجواد خراسانی شاگردی کرد و خود نیز شاگردانی چون سید ابوالحسن اصفهانی، سید حسن مدرس و حاج آقا رحیم ارباب تربیت نمود. وی علاوه بر فلسفه در ریاضیات، نجوم، هیئت، فقه و عرفان نیز تبحر داشت. او فلسفه را با عرفان در می‌آمیخت و از وی کراماتی نیز گزارش شده است.
زندگی‌نامه
از زندگی آخوند کاشی اطلاع چندانی در دست نیست. او همواره از دنیا گریزان بود و تا آخر عمر ازدواج نکرد و مجرد ماند. در منابع به تاریخ ولادت او اشاره‌ای نشده، اما چون وی در شعبان ۱۳۳۳ در ۸۴ سالگی درگذشته احتمالا در حدود ۱۲۴۹ق به دنیا آمده باشد.
در احوالات آخوند کاشی نقل شده است که او عارفی بود که نحوه عبادات، ریاضت‌ها و مجاهداتش بی‌نظیر بود به نحوی که گاهی در حال نماز لرزه بر اندامش می‌افتاد و غش می‌کرد و گاهی نیز در نماز آنقدر از خود بی‌خود می‌شد که نمازش چهار ساعت طول می‌کشید. همچنین در مورد ایشان نقل شده است که متصف به عفت نفس، صبر و توکل کامل به حق بود. برخی نیز نقل کرده‌اند که او چشم برزخی داشت و فوتش را خودش پیش بینی کرده بود.
نجفی قوچانی، حاج آقا رحیم ارباب اصفهانی و برخی دیگر از علما در شرح احوال آخوند کاشی نقل کرده‌اند که «هر نیمه‌شب نمازی چنان با سوز و گداز می‌خواند و بدنش به لرزه می‌افتاد که از بیرون حجره صدای حرکت استخوان‌هایش احساس می‌شد.»
فعالیت علمی
آخوند کاشی در ۱۲۸۶ق از کاشان به اصفهان رفت و در مدرسه جده کوچک به‌صورت مجردی اقامت گزید. وی در اواخر عمر به مدرسه صدر بازار رفت و در آنجا به تعلیم پرداخت.
کاشانی علاوه بر فلسفه در ریاضیات و نجوم و هیئت و فقه نیز تبحر داشت.
او معاصر جهانگیرخان قشقایی بود و هر دو در مدرسۀ صدر به تدریس فلسفه اشتغال داشتند و حضورشان موجب رونق فلسفه در حوزه فلسفی اصفهان و رواج فلسفه ملاصدرا گردید، به نحوی که طلاب از شهرها ایران و دیگر کشورها در حلقۀ درس آن دو حاضر می‌شدند.
کاشانی اهل عرفان بود و فلسفه را با عرفان در می‌آمیخت. کراماتی از او نیز گزارش شده است.
استادان
شاگردان
- سید ابوالحسن اصفهانی
- اسداللّه ایزد گشسب گلپایگانی
- سید جمال‌الدین گلپایگانی
- آقا نجفی قوچانی
- میرزا حسن‌خان جابری انصاری
- سید حسن قوچانی
- سید حسن مشکان طبسی
- سیدحسن مدرس
- میرزا علی آقا شیرازی
- محمد حکیم گنابادی
- محمد حسن بیچاره بیدختی
- حسنعلی نخودکی اصفهانی
- میرزا محمدعلی لاریجانی
- محمدهادی فرزانه قمشه‌ای
- شیخ محمد حکیم خراسانی
- میرزا ابوالقاسم محمد نصیر شیرازی
- سید محمد رضا خراسانی
- سید محمد کاظم عصار
- حاج آقا رحیم ارباب اصفهانی که شاگرد خاص وی بود.
آرامگاه و بزرگداشت
آخوند کاشی در شنبه ۲۰ شعبان ۱۳۳۳ق در ۸۴ سالگی در اصفهان درگذشت. و در تخت فولاد به خاک سپرده شد. در سال ۱۳۹۱ش در مشهد اردهال کاشان کنگره‌ای در بزرگداشت او برگزار گردید و از کتاب‌های «طایر قدسی» شرحی بر احوال علامه آخوند ملامحمد کاشانی اثر حسین جمشیدی و «همنوا با قدسیان» مجموعه مقالات درباره شخصیت او نوشته افشین عاطفی رونمایی شد.
پانویس
- ↑ سعادت پرور، پاسداران حریم عشق، ۱۳۸۸ش، ج۸، ص۲۷۳.
- ↑ نک: مهدوی، تذکره القبور، ص۷.
- ↑ سعادت پرور، پاسداران حریم عشق، ۱۳۸۸ش، ج۸، ص۲۷۳-۲۷۵.
- ↑ مختاری، سیمای فرزانگان، ۱۳۷۱ش، ص۲۲۵-۲۲۶.
- ↑ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباء، قسم۵، ص۱۴۶
- ↑ صدوقی سها، تحریر ثانی تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۴۱۲.
- ↑ کتابی، رجال اصفهان، ج۱، ص۴۰۱-۴۰۲.
- ↑ همایی، دو رساله در فلسفه اسلامی، ص۱۵،۱۸؛ قرقانی، جهانگیرخان قشقایی، ص۵۴۱؛ کتابی، رجال اصفهان، ج۱، ص۴۰۱.
- ↑ صدوقی‌سها، تحریر ثانی تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۴۱۲-۴۱۴؛ کتابی، رجال اصفهان، ج۱، ص۴۰۰.
- ↑ معلم حبیب‌آبادی، ج۷، ص۲۳۵۵؛ صدوقی‌سها، تحریر ثانی تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۴۱۱.
- ↑ صدوقی‌سها، تحریر ثانی تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۴۱۴۴۲۰.
- ↑ نک: مهدوی، تذکره القبور، ص۷.
- ↑ ، آستان مقدس حضرت سلطان علی بن امام محمد باقر علیه السلام.
منابع
- آقا بزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر فی القرن الرابع عشر، مشهد، قسم ۱۴، ۱۴۰۴ق، قسم۵، چاپ محمد طباطبائی بهبهانی، ۱۳۸۸ش.
- صدوقی سها، منوچهر، تحریر ثانی تاریخ حکماء و عرفای متأخر، تهران، ۱۳۸۱ش.
- قرقانی، مهدی، جهانگیرخان قشقایی، اصفهان، ۱۳۷۱ق.
- کتابی، سید محمدباقر، رجال اصفهان، در علم و عرفان و ادب و هنر، اصفهان، ۱۳۷۵ق.
- معلم حبیب‌آبادی، میرزامحمدعلی، مکارم الآثار، اصفهان، ۱۳۷۴ق.
- مهدوی، سیدمصلح‌الدین، تذکرة القبور یا دانشمندان و بزرگان اصفهان، اصفهان، ۱۳۴۸ق.
- همائی، جلال‌الدین، دو رساله در فلسفه اسلامی، تهران، ۱۳۹۸ق.
- آستان مقدس حضرت سلطان علی بن امام محمد باقر علیه السلام؛ کنگره ملامحمد آخوند کاشی در مشهد اردهال برگزار شد؛ انتشار: ۱۳ آبان ۱۳۹۲ش، بازبینی: ۱۰ تیر ۱۳۹۶ش.